TALABALARNI YETARLI DARAJADA OVQATLANISHINI TA’MINLASH BO‘YICHA DASTUR

Dasturning maqsadi:

Yetarli darajada kaloriyaga ega oziq-ovqatlardan foydalanishni ta’minlash, to‘g‘ri ovqatlanish to‘g‘risida xabardorlikni oshirish, ta’lim va qo‘llab-quvvatlash dasturlari orqali uzoq muddatli oziq-ovqat ta’minoti barqarorligini ta’minlash orqali talabalar o‘rtasida oziq-ovqat xavfsizligini yaxshilashdan iborat.

Dasturning maqsadli auditoriyasi:

O‘zbekiston davlat san’at va madaniyat instituti Farg‘ona mintaqaviy filiali talabalari.

Dastur komponentlari:

  1. Shoshilinch oziq-ovqat yordami

Maqsad: Oziq-ovqat ta’minoti bilan bog‘liq muammolarga duch kelgan talabalarga zudlik bilan yordam ko‘rsatish.

  • Filial hududida oziq-ovqat zahirasi: Talabalar uchun tez buzilmaydigan va yangi oziq-ovqat mahsulotlari zahirasini tashkil etish.
    • Hamkorlik: xayriya uchun mahalliy oziq-ovqat do‘konlari va jamoat tashkilotlari bilan hamkorlik qilish.
  • Oziq-ovqat markalari: kollej ovqat zallari va kafeteryalarida foydalanish mumkin bo‘lgan oziq-ovqat markalarini taklif qiladi.
  1. Subsidiyalangan oziq-ovqat dasturi

Maqsad: sog‘lom ovqatlanishni barcha talabalar uchun ochiq bo‘lishi.

  • Arzon narxlardagi ovqatlanish rejalari: kam ta’minlangan oilalardan bo‘lgan talabalarga chegirmali ovqatlanish rejalarini taklif qilish uchun filialning oshxonasi bilan hamkorlik qilish.
  • Jamoat oshxonalari: talabalar birgalikda ovqat tayyorlashlari mumkin bo‘lgan jamoat oshxonasini tashkil qilish. Sog‘lom ovqatlanishni rag‘batlantirish uchun pazandachilik darslarini tashkil qilish.
  1. Oziq-ovqat savodxonligi va ovqatlanish bo‘yicha ta’lim

Maqsad: talabalarga ovqatlanish va oziq-ovqat xavfsizligi haqida bilim berish.

  • Seminarlar: oziq-ovqatlarni byudjetlashtirish, byudjet asosida ovqat tayyorlash bo‘yicha seminarlar o‘tkazish.
  • To‘g‘ri ovqatlanish bo‘yicha ta’lim: byudjet doirasida ovqatlanish ehtiyojlarini qondiradigan sog‘lom ovqatlanish odatlarini rivojlantirish bo‘yicha darslar o‘tkazish uchun dietologlar yoki mahalliy mutaxassislar bilan hamkorlik qilish.
  • Retseptlarni almashish: talabalar qulay va sog‘lom retseptlarni ulashish imkoniyatiga ega bo‘lishlari uchun raqamli platforma yoki ijtimoiy tarmoq guruhlarini yaratish.
  1. Barqaror ovqatlanish amaliyotlari

Maqsad: Uzoq muddatli oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlashda barqarorlik va mustaqillikni rag‘batlantirish.

  • Filial bog‘i: Talabalar o‘z sabzavotlarini yetishtiradigan talabalar bog‘ini yaratish. Shuningdek, qishloq xo‘jaligi va barqarorlik bo‘yicha ta’lim tajribasini taqdim etish.
  • Kompostlash dasturi: Filialda oziq-ovqat chiqindilarini kamaytirish uchun kompostlash tashabbusini amalga oshirish.
  • Mahalliy fermer xo‘jaliklari bilan hamkorlik: Ta’lim olish imkoniyatlari va yangi mahsulotlarni muntazam yetkazib berish uchun mahalliy fermerlar bilan hamkorlik qilish.
  1. Talabalarni ish bilan ta’minlash va volontyorlik

Maqsad: Talabalarni dastur boshqaruviga jalb qilish va ularga ishlash yoki volontyorlik qilish imkoniyatini berish.

  • Ishlash va o‘qish imkoniyatlari: Talabalar uchun oziq-ovqat zahirasini boshqarish, bog‘ni parvarish qilish yoki tadbirlarni tashkil qilish uchun ish joyini yaratish.
  • Volontyorlik imkoniyatlari: Talabalarni mahalliy oziq-ovqat xavfsizligi tashkilotlarida volontyor bo‘lishga yoki filialdagi ovqatlanish dasturlariga yordam berishga undash.
  1. Targ‘ibot va xabardorlik

Maqsad: Oziq-ovqat xavfsizligi haqida xabardorlikni oshirish va kengroq jamiyatni qo‘llab-quvvatlashni jalb qilish.

  • Targ‘ibot kampaniyasi: Oziq-ovqat xavfsizlik darajasini oshirish bo‘yicha kampaniyalar o‘tkazish.
  • Mablag‘ jalb qilish tadbirlari: Dastur uchun mablag‘ va oziq-ovqat to‘plash uchun tadbirlarni tashkil qilish.
  • Mahalliy davlat tashkilotlari bilan hamkorlik: Qo‘shimcha moliyalashtirish uchun mahalliy davlat tashkilotlari bilan hamkorlik qilish.

Dastur xronologiyasi:

  • 1-bosqich (1-3 oylar):
    • Talabalar o‘rtasida oziq-ovqat xavfsizligi darajasini baholash uchun so‘rov o‘tkazish.
    • Oziq-ovqat zahirasini tashkil etish va mahalliy tashkilotlar bilan hamkorlik aloqalarini o‘rnatish.
    • Oziq-ovqat talonlari va subsidiyalangan ovqatlanish dasturlarini ishga tushirish.
  • 2-bosqich (3–6 oylar):
    • O‘quv seminarlari va jamoat oshxonasi dasturlarini amalga oshirish.
    • Filial hududida bog‘ barpo etish kabi talabalar tashabbuslarini amalga oshirish.
    • Mablag‘ jalb qilish va targ‘ibot kampaniyasini tashkil qilish.
  • 3-bosqich (6-12 oy):
    • Mahalliy fermer xo‘jaliklari va oshxonalar bilan hamkorlikni kengaytirish.
    • Dasturning ta’sir darajasini baholash va zarur hollarda uni o‘zgartirish.
    • Kompostlash dasturini va keyingi barqarorlik tashabbuslarini ishga tushish.

Asosiy hamkorlar:

  • Mahalliy xayriya tashkilotlari: xayriya va oziq-ovqat tarqatishda hamkorlik uchun.
  • Mahalliy fermer xo‘jaliklari va dehqon bozorlari: Yangi mahalliy mahsulotni sotib olish uchun.
  • Sog‘liqni saqlash va ovqatlanish sohasidagi mutaxassislar: Seminarlar o‘tkazish uchun.
  • Mahalliy oshxona va kafelar: Oziq-ovqat taloni dasturida ishtirok etish uchun.
  • Davlat organlari: qo‘shimcha moliyalashtirish uchun.

Dasturni moliyalashtirilishi:

  • Tashkilot uchun dastlabki xarajatlar: oziq-ovqat zahirasini to‘ldirish, oshxona jihozlarini sotib olish va filial hududida bog‘ tashkil etish.
  • Operatsion xarajatlar: Xodimlar, oziq-ovqat talonlari va subsidiyalangan ovqatlanish rejalari.

Mablag‘ yig‘ish va grantlar: Dasturni qo‘llab-quvvatlash uchun mahalliy tadbirkorlar, grantlar va homiylar topish.

pdf